به نام خداوند دانايي ها

بهترين شرايط آمادگي براي آزمون کارشناسي ارشد چگونه به دست مي آيد ؟

همان طور که پيش تر گفته شد ، وبلاگ حاضر در صدد است از ابتداي شهريور ماه سال جاري ، برنامه ي کمک آموزشي خود را در ارتباط با آزمون کارشناسي ارشد توسعه ي روستايي براي داوطلبان اين رشته ارائه نمايد . بديهي است کليات اين برنامه مي تواند براي داوطلبان ساير رشته هاي تحصيلي نيز مورد استفاده قرار گيرد .
به هر تقدير پيش از هر سخني يادآوري مي نمايد که آنچه در ادامه خواهد آمد ، تنها در مقام بيان تجربه ي شخصي نگارنده توام با دانشي هر چند خرد در باب چگونگي آمادگي براي چنين آزموني است که البته با موفقيت نيز همراه بوده است . با اين توضيح در اين مبحث ، به بيان و بررسي برخي نکات مي پردازيم که رعايت آن ها مي تواند بهترين شرايط آمادگي را براي آزمون کارشناسي ارشد فراهم آورد .

يک آغاز خوب

نخستين توصيه ي است که می توان به آن تاکید کرد

امروز که نوشتن اين مطلب را آغاز کرديم ، 25 مرداد ماه است . به عبارت ديگر با فرض برگزاري آزمون کارشناسي ارشد در دهه ي سوم بهمن ماه ، مي توان گفت حدود 6 ماه يا 180 روز تا برگزاري اين آزمون فرصت باقي است . اين که آيا اين فرصت براي داشتن بهترين شرايط آمادگي ، کافي است يا نه ؟ تا حدود زيادي به بضاعت علمي داوطلبان در شرايط حاضر و نيز به ميزان انگيزه و تلاش آن ها در طول اين مدت ، براي رسيدن به هدف مطلوب ، بستگي دارد . ضمن اينکه طولاني بودن برنامه ي مطالعه نه تنها نمي تواند موفقيت آن را تضمين نمايد بلکه اين احتمال را نيز به وجود مي آورد که ذهن فرد در طول زمان دچار فرسايش و خستگي شده و او را از ادامه ي راه باز دارد .

گام نخست : شناخت رشته ي تحصيلي مورد نظر
با عنايت به اين که در حال حاضر فارغ التحصيلان دوره هاي کارشناسي مي توانند در رشته هاي مختلفي به ادامه تحصيل بپردازند ، مساله ي عدم شناخت کافي از رشته ي تحصيلي انتخابي ، عليرغم علاقه مندي به آن ، پيش مي آيد . داشتن يک شناخت نسبي از رشته ي تحصيلي مورد نظر به داوطلب کمک مي کند که برنامه ي مطالعات خود را با دقت بيشتري تهيه و تدوين نمايدکه به حتم عکس اين موضوع نيز صادق است . لذا پيشنهاد مي شود داوطلبان با مراجعه به منابع و افراد مختلف از جمله دانشجويان کارشناسي ارشد که در حال حاضر در همان رشته ي مورد نظر آن ها به ادامه تحصيلي مي پردازند ، نسبت به آن رشته و دروسي که بايد مطالعه نمايند ، اطلاعات جامع و کاملي را به دست آورند . به عنوان مثال کسي که رشته ي توسعه ي روستايي را انتخاب مي کند ، بايستي بداند منظور از توسعه ي روستايي چيست ؟ به چه موضوعاتي مي پردازد ؟ در دنياي امروزي و شرايط کنوني چه کاربردي دارد ؟ بازار کار آن چگونه است ؟ و ... با پاسخ به اين سوالات ، فرد مي تواند ميزان علاقه مندي خود را به اين رشته تعيين کند و حداقل با خود به توافق برسد که آيا اين رشته تحصيلي هماني است که مي تواند نيازهاي او را برآورده کند يا نه ؟ همچنين با شناخت دروس آزموني آن ، مشخص مي کند که آيا اين دروس مورد علاقه وي بوده و مي تواند با مطالعه ي موثر آن ها ، خود را به خوبي براي چنين آزموني مهيا کند ؟
اگر پاسخ سوالات فوق فرد را به اين نتيجه برساند که رشته ي انتخابي ، هماني است که مي خواهد و از عهده اش برمي آيد ، گام دوم آغاز مي شود .

گام دوم : تهيه مجموعه منابع ، جزوات و سوالات دروس آزموني
در گام دوم داوطلب بايستي مجموعه منابع ، جزوات و سوالات هر يک از دروس آزموني را تهيه نموده و اولويت مطالعه ي هر کدام را با توجه به بضاعت علمي و فرصت موجود ، تعيين نمايد . واقعيت اين است که هيچ يک از منابع معرفي شده نمي تواند به تنهايي براي آمادگي مطلوب جهت آزمون ، کافي و مناسب باشد ؛ و در واقع اين ترکيبي از منابع است که مي تواند مجموعه اطلاعات مورد نياز را براي داوطلب فراهم آورد . از سوي ديگر مطالعه ي تمامي منابع و جزوات پيشنهادي مربوط به يک درس کاري صعب و وقت گير است . بنابراين داوطلب بايستي ابتدا فصول يا بخش هاي مشترک و غير مشترک منابع هر يک از دروس را مشخص کرده و با اولويت بندي آن ها به شرح زير ، مطالعه ي خود را آغاز کند .
- فصول مشترک را از منبعي که به تفصيل توضيح داده است ، مطالعه نمايد .
- فصول غير مشترک را از منابعي مختلف مطالعه کند .
- با مرور فصول مشترک منابع ، مطالبي که قبلا آن ها را مطالعه ننموده است را مشخص نموده و نسبت به مطالعه ي آن ها اقدام نمايد .
براي مطالعه ي منابع ، از روش ديگري نيز مي توان استفاده کرد . اين روش بيشتر مي تواند براي کساني مفيد باشد که پيش تر در رابطه با رشته ي انتخابي خود آشنايي داشته و مطالبي از آن را مطالعه نموده اند . به اين ترتيب که منابع مختلف مربوط به يک درس را با توجه به ميزان دشواري مطالب مندرج در هر يک از آن ها اولويت بندي کرده ، و اولويت اول مطالعه را به منابعي داد که به مطالب ساده تري پرداخته اند . اين روش موجب مي شود که داوطلب به تدريج در جريان موضوعات مورد نظر درس قرار گرفته و با آموختن مطالب ساده تر ، ضمن رعايت اصل آموزش بنيادين و برخورداري از استمرار انگيزه ي يادگيري ، تا حدود زيادي از دشواري ديگر مطالب بکاهد . البته اين روش کاستي هايي نيز دارد که مهم ترين آن ، ضرورت صرف وقت بيشتر براي هر درس است . عليهذا با توجه به تجربه نگارنده ، در برنامه ي آمادگي مندرج در وبلاگ حاضر ، روش دوم مطالعه ي منابع مد نظر قرار گرفته است .

گام سوم : برنامه ريزي تحصيلي
براي برنامه ريزي تحصيلي ، اصول متعددي در منابع مختلف ذکر شده است که داوطلبان مي توانند با مراجعه به سايت ها ، وبلاگ ها و يا کتب مختلف ، به آن ها دسترسي داشته باشند . لذا ضمن اجتناب از بازگويي اين اصول ، به بيان تجربه ي نگارنده مي پردازيم که البته با موفقيت نيز همراه بوده است .
پيشنهاد مي شود با رعايت نکاتي که در بند ها 1 و 2 ذکر شد ، برنامه ي کلي مطالعات خود را به چهار دوره ي زماني تقسيم نماييد .
دوره ي نخست : مطالعه ي گذراي منابع . اين دوره مي تواند حداکثر تا يک ماه به طول انجامد .
دوره ي دوم : آموزش بنيادين مطالب . اين دوره با توجه به ميزان بضاعت علمي داوطلب و رعايت دوره ي نخست مي تواند حدود 3 ماه به طول انجامد .
دوره ي سوم : دوره ي بازآموزي مطالب ( مرور دروس و تست زني ) . اين دوره تا يک ماه در نظر گرفته مي شود .
دوره ي چهارم : دوره ي تست زني . در اين دوره آنچه که بيشتر اهميت دارد ، خود ارزشيابي و افزايش مهارت تست زني داوطلب است . اين دوره مي تواند تا سه روز قبل از زمان برگزاري آزمون ادامه داشته باشد .
اما نکاتي ديگر در رابطه با برنامه ريزي تحصيلي :
با توجه به دوره هاي زماني ياد شده ، برنامه تحصيلي به تفکيک ماه و هفته بايستي تدوين شود . در برنامه ي ماهانه ، داوطلب مشخص مي کند که چه ميزان از هريک از دروس را مي خواهد در طول ماه مطالعه کند . و در برنامه ي هفتگي نيز داوطلب به تفکيک هر روز ، ميزان زمان اختصاصي براي مطالعه هر يک از دروس را تعيين مي نمايد . اين دو برنامه را در بخش هاي بعدي با توضيحات بيشتري ارائه خواهيم کرد .
نکته ي ديگري که بايستي در تهيه و تدوين برنامه مد نظر قرار گيرد ، اجتناب از اختصاص يک زمان طولاني براي يک يا دو درس خاص و غافل ماندن از ساير دروس است . به طور کلي پيشنهاد مي شود داوطلبان قريب به اتفاق دروس آزموني خود را در طول هفته ، وفق برنامه ي مدون ، مطالعه نموده و در پايان هر هفته نيز ، زماني را براي مرور مطالب اختصاص دهند . البته بايستي به اين نکته نيز توجه داشت که اجراي برنامه خود بهترين روش براي ارزيابي موفقيت آن است . به عبارت ديگر ، داوطلبان در طول اجراي برنامه بايستي کاستي هاي آن را مشخص نموده و آن را بهبود بخشند .
زمان مطالعه ي روزانه در نخستين برنامه ي تدوين شده معمولا کمتر از برنامه هاي بعدي خواهد بود . در واقع فرد بايستي ابتدا حداقل زماني را که مي تواند مطالعه نمايد در برنامه ي خود منظور نموده و به موازات اجراي برنامه ، زمان مطالعه را نيز تا رسيدن به سطح مطلوب افزايش دهد .
بي ترديد ، تنها با تهيه و تدوين برنامه نمي توان موفقيت را به دست آورد . بلکه اهتمام به اجراي برنامه و احساس مسئوليت در قبال آن ، از جمله مهم ترين شرايط تحقق هدف برنامه به شمار مي رود .
به هر تقدير ، ادامه ي بحث در خصوص برنامه ريزي تحصيلي را به زمان آغاز آن در وبلاگ حاضر ( که همان ابتداي شهريور ماه است ) موکول کرده و در حال حاضر به همين مطالب بسنده مي کنيم .